نکات اساسی در مورد مشکلات عاطفی کودکان

۱-رشد عاطفی، یکی از اصلی‌ترین جنبه‌های رشد کودکان است. اگر کودک از سلامت عاطفی برخوردار نباشد، سلامت روانی و عقلی او نیز دچار مشکل خواهد شد. نظر و دیدگاه شخص نسبت به خود، دیگران، اجتماع و زندگی، به چگونگی و کیفیت عواطف بستگی دارد. با توجه به اهمیت رشد عاطفی در زندگی کودکان ، لازم است که خانواده‌ها به این امر مهم توجه کنند و زمینه‌ی مناسبی را جهت پرورش این جنبه از رشد آنان، فراهم کنند.

۲-اگر عواطف و هیجانات کودک به طور طبیعی پرورش یابد، قطعا از بسیاری از مشکلات که ممکن است در زندگی آینده‌ی او رخ دهد، جلوگیری خواهد شد و کودک با روح و روان سالم‌تری به زندگی خود ادامه خواهد داد. بنابراین، نقش خانواده به عنوان نخستین و مهم‌ترین پایگاه تربیتی کودک در پرورش صحیح عواطف و هیجانات او، بسیار مهم و حیاتی است زیرا خمیرمایه‌ی اصلی شخصیت کودک، از خانواده‌ نشأت می‌گیرد.

۳-خانواده باید محیط امنی برای کودک باشد تا او در آن‌جا، احساس راحتی و آرامش کند. روابط صمیمانه‌ی اعضای خانواده موجب می‌شود که افراد، ارتباط بهتر و مناسب‌تری با دیگران داشته باشند. افرادی که از خانه طرد شده و از روابط گرم و محبت‌آمیز خانوادگی محروم می‌شوند، در داد و ستدها و ارتباطات اجتماعی خود با مشکلات مواجه خواهند شد و چه بسا ممکن است که به انواع انحرافات و بزهکاری‌های اجتماعی مبتلا شوند. هرگونه روابط سرد و بحث، جدال، نزاع و مشاجره  بین والدین، روح کودک را متلاطم و عواطف او را خدشه‌دار می‌کند که در نتیجه، اضطراب و نگرانی شدیدی در کودک ایجاد می‌شود که آثارش بر روح و روان او برای همیشه باقی خواهد ماند. بنابراین، اگر والدین خواهان آن هستند که فرزندان‌شان شخصیت متعادلی داشته باشند و با اراده و اعتماد به نفس در جامعه زندگی کنند، باید کانون خانواده را با چراغ مهر و محبت، گرم و روشن نگه دارند.

۴-همان گونه که محبت نکردن به کودک موجب بروز مشکلات عاطفی و روانی بسیاری در او می‌شود، مهر و محبت افراطی نیز برای سلامت روانی کودک، بسیار مضر است و لطمه‌های جبران‌ناپذیری را به شخصیت او وارد می‌سازد. وقتی که والدین بیش از حد به فرزندان خود توجه می‌کنند و به شکل افراطی، آنان را در حل مشکلات‌شان یاری می‌دهند؛ زمینه‌ی بی‌کفایتی و عدم اعتماد به نفس را در کودکان ایجاد می‌کنند که این کار موجب خواهد شد بلوغ اجتماعی در آنان کامل نشود یا اصلا شکل نگیرد. بنابراین، والدین باید در ابراز محبت به کودکان، از افراط و تقریبا بپرهیزند.

۵-«ترس»، احساسی است که کم و بیش در همه افراد و در همه‌ی سنین وجود دارد. تمامی کودکان به نوعی ترس را تجربه می‌کنند، البته ترس در حد معینی برای تداوم زندگی، لازم است زیرا فرد را در مقابل خطرها و دور نگه داشتن از حوادث، حفظ می‌کند اما ترس زیاد، تا حدودی یک مشکل شخصیتی مبتنی بر ناامنی است و فرد را از زندگی عادی بازمی‌دارد. سرکوب کردن ترس‌های کودکان، تمسخر کردن کودکی که ترسیده، قرار دادن کودک در یک موقعیت ترس‌آور یا فراموش کردن ترس او، نتایج بسیار ناگواری برای کودک به همراه دارد که در زندگی آینده‌ی او، تجلی پیدا خواهد کرد. به طور کلی، اگر ترس کودک جدی گرفته نشود، موجب بروز اختلال‌های عاطفی، روانی و تربیتی در کودک می‌شود. ایجاد شرایط مناسب و جلب رضایت خاطر کودک، در کاهش ترس و اضطراب او تاثیر بسیار زیادی دارد. والدین باید تلاش کنند تا با بررسی‌های لازم، علت ترس کودک را پیدا کنند و سپس با به کارگیری روشی مناسب، به درمان آن بپردازند.

۶-از دیگر عواطف کودکان که از اضطراب و محرومیت ناشی می‌شود، «حسادت» است. حسادت همراه با خشم کودک، معمولا نسبت به عواملی است که موجب محرومیت او شده که از جمله می‌توان به «تولد نوزاد» در خانواده اشاره کرد. تولد نوزاد می‌تواند حسادت کودک بزرگ‌تر را برانگیزد زیرا کودک فکر می‌کند با تولد نوزاد، تا حد بسیار زیادی از مهر و محبت والدین، محروم خواهد شد. اگر والدین با حسادت کودک برخورد درستی نکنند، حسادت کودک تداوم می‌یابد و تشدید پیدا می‌کند و بدون تردید، از لحاظ عاطفی و روانی، مشکلاتی را برای او ایجاد خواهد کرد؛ از این رو، والدین باید به کارگیری روش‌های مختلف، از بروز حسادت در کودکان جلوگیری کنند. به عنوان نمونه، والدین باید قبل از تولد نوزاد، زمینه را برای تولد او آماده کنند؛ با کودک بزرگ‌تر در این مورد صحبت کنند و بعد از تولد نوزاد هم مدتی از وقت خود را با کودک بزرگ‌تر سپری کنند تا کودک مطمئن شود که همچنان مورد توجه و محبت والدین قرار دارد.

۷-یکی دیگر از مشکلات رفتاری که ممکن است کودکان به آن دچار شوند، «پرخاشگری» است. به اعتقاد کارشناسان و صاحب  نظران علوم تربیتی، ریشه بسیاری از کج‌روی‌ها و مشکلات عاطفی-هیجانی کودکان، از خانواده نشأت می‌گیرد. به عنوان نمونه، خشونت خانوادگی با توجه به شدت، گسترش و مداومت آن، می‌تواند آشفتگی‌های عاطفی و روانی زیادی را در کودک ایجاد کند. در خانواده‌های گسسته هم به علت نابسامانی‌های موجود، کودکان از لحاظ رشد و تکامل عاطفی، اجتماعی و… با مشکل جدی مواجه هستند و درصد پرخاشگری و مشکلات روانی آنان به مراتب، بیش‌تر از سایر کودکان است. از عوامل دیگری که در پرخاشگری کودکان نقش زیادی دارد، می‌توان به فشارهای روانی، اختلاف والدین، کمبود محبت، سهل‌انگار، تنبیه و… اشاره کرد. والدین برای پیشگیری یا کاهش پرخاشگری کودکان، با توجه به واقعیت، شدت و زمینه‌ی پرخاشگری، می‌توانند از روش‌های مختلفی استفاده کنند؛ از جمله این که باید آسایش عاطفی و روانی کودکان را در خانه تامین کنند و از هرگونه جدال، خشونت، نزاع و درگیری در محیط خانواده بپرهیزند. والدین باید در مقابل پرخاشگری کودکان خود، صبور باشند زیرا برخورد تند و تهدیدآمیز، نه تنها کمکی به حل مشکل نمی‌کند، بلکه بر دامنه و شدت پرخاشگری کودکان می‌افزاید. پوسته رفتارهای مطلوب کودکان را مورد توجه و تشویق قرار دهند و گاهی هم در مقابل پرخاشگری آنان سکوت کنند و نسبت به آن، بی‌اعتنا باشند.

۸-برخی والدین درباره‌ی کودکان خود، آرزوهای غیرواقعی دارند و بدون در نظر گرفتن استعداد و توانایی فرزندان خود، انتظار دارند که آنان در رشته‌های بالایی تحصیل کنند و همیشه رتبه‌های ممتاز را کسب کنند. چنین کودکانی معمولا در کار خود شکست خورده و در زندگی خود، از خود کم‌بینی، مشکلات عاطفی-روانی و اضطراب شدید رنج می‌برند. والدین باید بدانند که توقع‌های بی‌جا و انتظارهای واهی که از توانایی فرزندان‌شان خارج است، به طور کلی غیرمنطقی و اشتباه است و به رشد عاطفی، روانی، احتماعی و… کودکان‌شان، لطمه‌های بسیار شدید وارد می‌کند.

۹-مهم‌ترین مساله‌ای که در زمینه‌ی تربیتی کودکان مطرح است، «هماهنگی لازم بین الگوهای تربیتی خانه و مدرسه» است زیرا اگر کودک بین الگوهای تربیتی خانه و مدرسه، تضاد و مغایرتی مشاهده کند، قطعا به دام شک و تردید گرفتار خواهد شد و نمی‌تواند بین دو الگوی خانه و مدرسه، یکی را انتخاب کند. این دوگانگی در الگوهای تربیتی، بدترین وضعیت روحی و روانی را برای کودکان فراهم می‌کند. در این حالت، کودک دچار تزلزل روحی و عاطفی می‌شود؛ نمی‌تواند به درستی تصمیم بگیرد و انتخاب کند. این مساله، یکی از مهم‌ترین نکات تاثیرگذار در بهداشت روانی کودکان است که والدین باید نسبت به آن توجه داشته باشند و با ایجاد هماهنگی و همنوایی بین الگوهای تربیتی خانه و مدرسه، زمینه‌ی تربیت صحیح و شایسته‌ی کودکان خود را فراهم کنند.

۱۰-مهم‌ترین مساله‌ای که محرومیت‌های عاطفی بسیار حادی را برای کودک به وجود می‌آورد، مساله‌ی «جدایی و طلاق والدین» است. طلاق، برای کودکان مشکلات عدیده‌ای به وجود می‌آورد که از جمله می‌توان سازش با نامادری یا ناپدری و انتقال و جابه‌جایی از خانه‌ای به خانه‌ی دیگر را نام برد. همچنین طلاق موجب می‌شود که کودک از مهر و محبت یکی از والدین محروم شود. طلاق، عامل بسیار مهمی در بزهکاری نشان می‌دهد که بیش‌تر این کودکان، در خانواده‌های متلاشی به سر برده‌اند. بنابراین، بنیان تشکیل خانواده باید براساس شناخت کامل طرفین باشد و ازدواج با آگاهی، اختیار و تفحص صورت گیرد تا کانون خانواده، به وسیله‌ی طلاق از هم پاشیده نشود. علاوه بر این، گذشت و فداکاری پدر و مادر، عامل اصلی در تداوم زندگی زناشویی است و والدین باید با صبر و بردباری و با در نظر گرفتن آثار و نتایج نامطلوب طلاق، در حفظ زندگی مشترک خود بکوشند.

منبع: نشریه شادکامی و موفقیت

حافظ:

اگر آن ترک شیرازی ، بدست آرد دل ما را

به خال هندویش بخشم ،سمرقند و بخارا را

صائب تبریزی:

اگرآن ترک شیرازی بدست آرد دل مارا

به خال هندویش بخشم سرودست وتن وپارا

هرانکس چیز میبخشد زمال خویش میبخشد

نه چون حافظ که میبخشد سمرقندو بخارا را

شهریار:

اگر آن ترک شیرازی ، بدست آرد دل ما را

به خال هندویش بخشم ،تمام روح واجزارا

هر آنکس چیز میبخشد بسان مرد میبخشد

نه چون صائب که میبخشدسرودست وتن وپارا

سرودست وتن وپارا به خاک گور میبخشند

نه بر آن ترک شیرازی که برده جمله دلها را

خانم دریائی:

اگر آن ترک شیرازی ، بدست آرد دل ما را

خوشا بر حال خوشبختش بدست اورده دنیارا

نه جان وروح میبخشم نه املاک بخارا را

مگر بنگاه املاکم چه معنی دارد این کارها؟

وخال هندویش دیگر ندارد ارزشی اصلا

که با جراحی صورت عمل کردند خالهارا

نه حافظ داد املاکی نه صائب دست وپاهارا

فقط میخواستند اینها بگیرند وقت ماهارا

آقای کامران سعادتمند:

اگر آن ترک شیرازی ، بدست آرد دل مارا

نه اورا دست وپا بخشم نه شهری چون بخارا را

همان دل بردنش کافی که من را بی دلم کرده

نمیخواهم چوطوطی من بگویم این غزلهارا

غزل از حافظ وصائب وویا دریائی بی ذوق

ویا از شهریار ترک که بخشد روح واجزارا

میان دلبر ودلدارنباشد حرف بخشیدن

اگر دلداده می باشید مگوئید این سخن ها را

حجت الاسلام پاشا پور(عارف تهرانی):

اگر آن ترک شیرازی بدست آرد دل مارا

شعارو حرف پرکرده تمام ادعاهارا

یکی بخشیده چون حافظ سمرقندو بخارارا

یکی چون صائب تبریزسرو دست وتن وپارا

از این سو شهریار داده تمام وروح واجزا را

از آن سو بانو دریائی گرفته حال ماها را

سعادتمند شاعر نیزفقط گفت ونداد هرگز

نه ملک ونه بخارائی نه روح ونه تن وپارا

ولی من میشناسم کس که او نه گفت ونه دم زد

بدون حرف عمل کرده تمام ادعاهارا

  کسی که خانمانش رارهااز بهر جانان کرد

بدون منتی بخشید سرودست وتن وپارا

واو آهسته ارام برای عشق محبوبش

فداکرده به گمنامی تمام روح وجزارا

اگر خواهی بدانی کیست وجودت از سجود اوست

تمامی خودش را داد به ما بخشیده دنیا را

نگفتش ترک شیرازی نه گفتش خال هندویش

واونامش شهیداست او عمل کرد ادعاهارا

امام سجاد(علیه اسلام) فرمود:

هركس داراى چهار خصلت باشد، ایمانش كامل، گناهانش بخشوده خواهد بود، و در حالتى خداوند را ملاقات

مى كند كه از او راضى و خوشنود است:

1 ـ خصلت خودنگهدارى و تقواى الهى به طورى كه بتواند بدون توقّع و چشم داشتى، نسبت به مردم خدمت نماید.

2 ـ راست گوئى و صداقت نسبت به مردم در تمام موارد زندگى.

3 ـ حیا و پاكدامنى نسبت به تمام زشتى هاى شرعى و عرفى.

4 ـ خوش اخلاقى و خوش برخوردى با اهل و عیال خود.

پنهان کردن واقعیت‌ها از کودکان نه تنها به سلامت روحی و روانی آنها

کمک نمی‌کند بلکه در آینده آنها را دچار مشکلات روحی جدی می‌کند.

امام صادق علیه السلام در سخنی ارزشمند می فرماید:

«مردم را با اعمال و رفتار خود به خوبی ها دعوت نمایید و توجه داشته باشید که دعوت زبانی، فاقد ارزش و بها است».

هر معلمی «مربی» است و بر این اساس، اخلاق و خوی معلم انسان را می سازد و درس و بحث علمی، بهانه ای بیش نیست

.

جایی را پیدا كن كه خدا تو را نبیند و هر چه می خواهی گناه كن!
♥•٠·
مردی نزد امام حسین (ع ) آمد و گفت : "من مردی گناهكارم و از معصیت پرهیز نمی كنم ، مرا پند و اندرز بده

امام حسین (ع ) فرمودند: "پنج كار انجام بده و هر چه می خواهی گناه كن . اول : روزی خدا را نخور و هر چه می خواهی گناه كن . دوم : از ولایت و حكومت خدا خارج شو و هر چه می خواهی گناه كن . سوم : جایی را پیدا كن كه خدا تو را نبیند و هر چه می خواهی گناه كن . چهارم : وقتی عزرائیل برای گرفتن جان تو می آید، او را از خود دور كن و هر چه می خواهی گناه كن . پنجم : وقتی مأمور و مالك جهنم می خواهد تو را در آتش بیندازد، در آتش نرو و هر چه می خواهی گناه كن .

چند قورباغه از جنگلي عبور مي كردند كه ناگهان دو تا از آنها به داخل گودال عميقي افتادند . بقيه ي قورباغه ها در كنار گودال جمع شدند و وقتي ديدند كه گودال چه قدر عميق است به دو قورباغه ي ديگر گفتند كه ديگر چاره اي نيست . شما به زودي خواهيد مرد .
دو قورباغه اين حرفها را ناديده گرفتند و با تمام توانشان كوشيدند كه از گودال بيرون بپرند . اما قورباغه هاي ديگر دائما به آنها مي گفتند كه دست از تلاش برداريد ، چون نمي توانيد از گودال خارج شويد ، به زودي خواهيد مرد بالاخره يكي از دو قورباغه تسليم گفته هاي ديگر قورباغه ها شد و دست از تلاش برداشت او بي درنگ به ته گودال پرتاب شد و مرد
اما قورباغه ي ديگر با حداكثر توانش براي بيرون آمدن از گودال تلاش مي كرد . بقيه ي قورباغه ها فرياد مي زدند كه دست از تلاش بردار ،‌ اما او با توان بيشتري تلاش كرد و بالاخره از گودال خارج شد
وقتي از گودال بيرون آمد ،‌ بقيه ي قورباغه ها از او پرسيدند : مگر تو حرفهاي ما را نشنيدي ؟ معلوم شد كه قورباغه ناشنواست ، در واقع او در تمام مدت فكر مي كرده كه ديگران او را تشويق مي كنند .

ادم های بزرگ درباره ایده ها سخن میگویند

ادم های کوچک پشت سر دیگران سخن میگویند

ادم های بزرگ درد دیگران را دارند

ادم های متوسط درد خودشان را دارند

ادم های کوچک بی دردند

ادم های بزرگ عظمت دیگران را میبینند

ادم های متوسط به دنبال عظمت خود هستند

ادم های کوچک عظمت خود را در تحقیر دیگران میبینند

ادم های بزرگ انتقادات دیگران را به جان میخرند

ادم های  متوسط از دیگران انتقاد میکنند

ادم های کوچک گوش شنیدن انتقاد را ندارند

ادم های بزرگ به دنبال  کسب حکمت هستند

ادم های متوسط به دنبال کسب دانش هستند

ادم های کوچک به دنبال کسب مال هستند

شاگردی از استادش پرسید:عشق چیست؟

استاد در جواب گفت: به گندم زار برو و پربارترین خوشه را بیاور.اما هنگام عبور از گندم زار به یاد داشته باش که نمیتوانی برگردی...

شاگرد به گندم زار رفت و پس از مدتی طولانی برگشت.

استاد پرسید:چه اوردی؟

شاگرد با حسرت جواب داد:هیچ.هر چه جلوتر رفتم خوشه های پربارتری میدیدم و به امید پیدا کردن پرپشت ترین تا انتهای گندم زاز رفتم....

استاد گفت:عشق یعنی همین...

شاگرد پرسید:پس ازدواج چیست؟

استاد گفت:به جنگل برو و بلندترین درخت را بیاور اما با یاد داشته باش که باز هم نمیتوانی به عقب برگردی..

شاگرد پس از مدت کوتاهی برگشت با یک درخت...

استاد پرسید:چه شد؟او در جواب گفت:به جنگل رفتم و اولین درختی را که دیدم انتخاب کردم.ترسیدم که اگر جلوتر روم باز هم دست خالی برگردم...

استاد گفت:ازدواج هم یعنی همین..